شهرستان بیرجند با 140 کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان در جنوب استان خراسان واقع شده است. شهرستان بیرجند از شمال به شهرستان قاینات، از شرق به کشور افغانستان،از جنوب به شهرستان نهبندان و استان کرمان و از مغرب به شهرستانهاى فردوس و طبس محدود است. وسعت این شهرستان 34893 کیلومترمربع و مرکز آن شهر بیرجند مى باشد که در 59 درجه و 13 دقیقه طول جغرافیایى و 32 درجه و 53 دقیقه عرض جغرافیایى ودر ارتفاع 1470 مترى از سطح دریا قرار گرفته است.
بیرجند شهرستانى کوهستانى است و در آن کوهها و دره هاى عمیق و حاصلخیزى وجود داردکوه هاى عمده شهرستان عبارتند از:رشته کوه باقران در جنوب ، کوه شاه در غرب (حاشیه کویر) ، رشته کوه مؤمن آباد. آب و هواى این شهرستان بیابانى و نیمه بیابانى است. در شهرستان بیرجند رودخانه عمده اى وجود ندارد و رودها که به «کال» معروفند، عموماً فصلی و مسیل میباشند.این شهرستان در حال حاضر داراى 4 بخش مرکزی، خوسف، درمیان، سربیشه، 19 دهستان و 4 نقطه شهری میباشد .
